De laatste mannen in burger.
We beleven op dit ogenblik de dramatische afloop van,
een proces, dat onmiddellijk met de komst van de arbeiders¬
beweging, in de 19e eeuw, is aangevangen. In die bewe¬
ging immers stonden steeds twee, duidelijk te onderschei¬
den, vleugels tegenover elkander — een Marxistische en
een Anarchistische. De sedert dien nooit meer geëindigde
strijd in de boezem der arbeidersbeweging, leidde tot een
zeer besliste overwinning van de Marxistische op de andere
vleugel. Aangezien we geen geschiedenis, doch slechts een
populair-propagandistisch geschrift, bedoelen te geven,
gaan we niet verder in op de oorzaken welke tot deze
overwinning hebben geleid. We stellen slechts het feit.
Als uitgangspunt van onze opvatting, dat de grote moei¬
lijkheden, waarmee wij worstelen in het héden, de fouten
van het verleden zijn! Hetgeen steeds weer opnieuw moet
worden betoogd. Want alleen wanneer wij het geestelijk’
vermogen bezitten om de problemen van onze tijd in hun
historische wording te zien, zijn we in staat een herhaling
van die fouten te voorkomen. Waardoor dan weer onze
kinderen en kleinkinderen voor een repetitie van de oorlog
blijven gespaard.
Want zo ergens dan zal zeker rond de oorlog de
cirkel, tegen de straal waarvan de mensheid zich te
pletter loopt, doorbroken moeten worden!! Het steeds
aanvaarden van de oorlog immers, roept telkens weer
nieuwe moeilijkheden op_ die dan op hun beurt weer
de bron van een nieuwe oorlog zijn! Dit blijkt toch wel
overduidelijk uit de ontzaglijke spanningen waaronder wij
thans gebukt gaan. Alle gevaren die ons bedreigen, zijn
onmiddellijk te herleiden tot de wereldoorlog van 1914.
De oorlog, die ons laat zien welke de prijs is, die de
arbeiders hebben betaald voor de overwinning door de
Marxisten op de Anarchisten behaald… ! ! Want aan déze
overwinning hebben we het te danken, dat het Socialisme
geen kansen meer heeft gekregen en met de arbeiders¬
beweging — welke eens een Cultuurbeweging scheen —
grondig is afgerekend.
De Sociaal-Democratie was immer het grote kwaad!
En zo er één figuur is wiens opvattingen door de wereld¬
geschiedenis zijn gerechtvaardigd, dan is dit zeker F. Do-
mela Nieuwenhuis…. die reeds in de vorige eeuw die
vleugel analyseerde en het verloop tot een burgerlijk
hervormingsbeweginkje voorzegde!!
Toen in 1914 de oorlog kwam, had dié beweging de
arbeiders reeds zodanig ontgeestelijkt en verziekt, dat de
grote volkerenmoord juichend werd aanvaard…. Een
heilige kruistocht voor Democratie en Vrijheid begon. Zo
meende men althans…. In waarheid werd töèn reeds het
bed voor Hitler geschud!!! Door het aanvaarden van de
oorlog werd het Socialisme Na-ti-o-naal… d.w.z. opge¬
heven! En wanneer op dit ogenblik ook practisch met de
arbeidersbeweging afgerekend wordt, moet men bedenken
dat die beweging in principe, reeds in 1914, zichzelf had
afgemaakt.
Oorlog betekent versterking van de militaire kaste,
van het Gezag, de Staat en dus van het Kapitalisme. Oorlog
betekent het totalitair worden van de Staat, omdat de
z.g.n. „democratische” Staat geen oorlog kan voeren! Om
dit te kunnen, moeten zeer beslist alle rechten en vrijheden
worden opgeheven, juist zij moeten als offer op het altaar
van de oorlog worden gebracht! Wat zou er — zeker
in de moderne krijg! — van het geheel terecht komen als
de burgerij eens op de rechten en vrijheden een beroep
deed om…. zich aan de oorlog te onttrekken!!! Oorlog,
betekent de totale verslaving van allen, alleen op diè
basis kan hij worden gevoerd. Oorlog is dus zelf Fascisme!
Wie de waarheid begrijpt, dat de versterking van dat
alles bij rechts natuurlijk evenwijdig loopt met een ver¬
zwakking bij links, die beseft dus ook, dat de „Godsvrede”
in 1914 de doorbraak van het fascisme was! Juist allen,
die er vandaag-de-dag het hevigst tegen te keer gaan,
hebben het verwekt! Want de sociaal-democratie w r as gek
van oorlogsdrift!! Zij meende, dat het een wereldbewegen-
de noodzaak was de oorlog te aanvaarden, juist zij hoonde
en spotte de anti-militairisten, die trouw bleven aan Inter¬
nationalisme en bevrijdingsstrijd. Zo is de geschiedenis
wel wreed_ maar toch ook rechtvaardig. Wie van de
Waarheid niet weten wil, zal aan de leugen sterven!. Wie
het Socialisme verraadt, zal door het fascisme worden
verdelgd!
Liever, dan deze harde waarheden te zeggen, zouden wij
zwijgen. Maar wij kunnen en mogen het niet nu w’ij zien
hoe diezelfde beweging nog eens opnieuw bereid is, voor de
Bloedige Internationale en de glorie van het Imperialisme,
ten strijde te gaan! Wat wij overigens altijd hebben voor¬
zegd …. In Nederland hebben wij thans een drieërlei
fascisme: dat van Colijn, van Mussert en van… het pro¬
letariaat. Dat eens elkander in één en dezelfde loopgraaf
zal ontmoeten.
Juist omdat wij diep doordrongen waren van de waar¬
heid, dat alle Socialisme aan de oorlog sterft, bleven wij
ook tegenover Spanje ons anti-militairisme trouw! Wie
2
zich de gebeurlenissen realiseert in 1038 de overrom¬
peling van Oostenrijk en Czecho-Slovakije die begrijpt
de opmars in Spanje in 1936, als een strategische zet.
Onder veel meer, was het er vooral Duitsland om te
doen in Spanje „een bron van onrust” te scheppen opdat
elders kon worden geopereerd! Want het zal toch wel
ieder duidelijk zijn, dat de houding van Engeland en Frank¬
rijk rond Oostenrijk en Czecho-Slovakije stellig een andere,
dan de nu gevolgde, zou zijn geweest als niet in Spanje
de oorlog had gewoed! En juist in het licht van de feiten,
in 1938, welke natuurlijk in Duitsland vooral een lang¬
durige voorbereiding eisten, dringt zich de vraag op of
de oorlog in Spanje juist daarom niet opzettelijk is ge¬
rékt, zoals dat eens ook de wereldoorlog is gedaan!!
Dat er geen „burgeroorlog” kon zijn was vanzelfspre¬
kend. Onze moderne wereld is door het Kapitalisme zelf
reeds zo zeer geïnternationaliseerd, dat zuiver nationale
gebeurtenissen reeds lang niet meer bestaan! De wereld
is door de politiek van het Kapitalisme, door Techniek en
Economie, handel, industrie- en financie-wezen, één! Ieder
feit is een, de grenzen overschrijdend, gebeuren. Er zijn
dus gebeurtenissen-in-de-natie… maar géén nationale ge¬
beurtenissen! Burgeroor\ogen behoren tot een voorbije
periode en dat plotseling de arbeiders geloofden in zulk
een oorlog heeft alleen maar bewezen, dat de grote
menigte – als vanzelf — politiek achterlijk was en is.
Juist ook om dit laatste kon men ten enemale niet be¬
grijpen, dat wij ons anti-militairisme zouden zijn trouw
gebleven, zélfs indien er in Spanje „burger”oorlog zou
zijn geweest!! Want precies zo zeker als de burgeroorlog
tot het verleden behoort, is ook de opvatting rond het
begrip „gewapende-revolutionaire-strijders” uit de tijd. En
de arbeiders — die zelf thuis blijven!! — kunnen zich
in de volksvergadering aan dit begrip bevredigen, méér
dan romantiek is het niet! Het volledig tekort van deze
„proletarische” tactiek is reeds tijdens de Russische re¬
volutie gebleken. Waardoor, in de strijd tegen de z.g.n.
witte legers, Trotzky genoodzaakt werd het „rode mili-
tairisme” te scheppen. Waardoor de oorlog naar buiten
kon worden gewonnen … om het toen naar binnen te ver¬
liezen!! De arbeiders werden het slachtoffer van het mid¬
del, waarmee zij zich hadden gepoogd te beveiligen! De
uitkomst is het fascisme geweest.
Dat 20 jaar later syndicalisten en anarchisten deze ge¬
schiedenis gingen repeteren, bewees slechts het politiek
tekort ook bij hen. Nog wel, nadat een dramatische les in
1934 (Weenen) het wezenlijk verouderd-zijn der „gewa¬
pende proletarische opstand” opnieuw had gedemonstreerd!
Als anti-militairisten wisten wij reeds sedert de practijk
3
der Russische revolutie, dat tegenover het militairisme van
het kapitalisme slechts een ander militairisme kon worden
gesteld, zo men de gewelddadige strijd wenste. Maar
juist omdat wij er diep van doordrongen waren, dat mili¬
tairisme zélf fascisme is en alle oorlog slechts gevoerd
kan worden op de basis van de Absolute d.i. fascistische
Staat, was de leuze: „Oorlog tegen het fascisme” voor
ons reeds jarenlang een fraze_zonder meer.
Voor ons stond het vast, dat, als de regering in Spanje
al gewonnen had…. de arbeiders de nederlaag hadden
geleden! Want elke militaire overwinning moet nu eenmaal
in een ijzeren, militaire dictatuur worden vastgelegd. Zo¬
dat de arbeiders van hun eigen overwinning het slachtoffer
zouden zijn geworden. Gelukkig is het zover niet gekomen…
Het woord dat H. Roland Holst ons heeft gegeven rond
Weenen, kan rond Spanje rustig worden herhaald. In
Spanje zijn niet slechts mensen en goederen kapot ge¬
maakt, ook daar is een wezenlijk verouderde methode van
strijd aan flarden geschoten!!! Een methode, waarmee men
verliest… zelfs als men wint. Zooals er methoden zijn,
waarmee men winnen kan… zelfs als men verliest.
Juist om dit alles was ons parool heel rustig: laat Franco
maar komen! En ontvang hem met de eigen strijdmiddelen
die aan het Socialisme zijn ontleend en op Socialisme ge¬
richt. Wij propageerden dit te meer, omdat men ons Jaren
lang heeft gezegd, dat het Spaanse proletariaat zo-veel-
verder-zouden-zijn-dan-wij.
Het behoeft geen betoog dat dit, ons parool, op de
romantiek der menigte te pletter liep! En wij zullen, om
fatsoenlijk te blijven, maar verzwijgen wat men ons heeft
gezegd en aangedaan… We stellen slechts het nuchtere
feit, dat daar, waar niemand dit ooit had verwacht…”,
ons parool werd opgevolgd… toen het natuurlijk te laat
was om nog resultaten op te kunnen leveren! Barcelona…
het rode Barcelona viel (gelukkig!!) zonder slag of stoot.
En wij vragen nu rustig: waarom had men daar nu niet
mee kunnen beginnen?!!
Ondertussen is ook hier te lande een gedeelte van de
anarchistische beweging aan dit Spaanse drama gesneu¬
veld. Nog voor de oorlog zélf ten einde is, hebben deze
anarchisten zich geliquideerd!! Als anti-militairisten troos¬
ten wij ons met het weten, dat zij niet aan onze beginselen
zijn gesneuveld, maar aan die van de bolsjewisten en
sociaal-democratën! Want „de oorlog tegen het fascisme”
was een recept, dat in onze keuken nimmer werd bereid!!
Wel zijn ook deze „anarchisten” nog weer eens opnieuw
het levende bewijs voor de anti-militairistische waarheid,
dat men als socialist, communist, syndicalist of anarchist
aan de oorlog sterft! Onverbiddelijk!
Het is ook niet moeilijk een overeenkomst te vinden
tussen de jaren 1014 en 1936. Met een tijdsverschil van
22 jaar sterven een rechter- en een linkervleugel aan een
zelfde oorzaak… de oorlogs-aanvaarding! Zooals de so-
ciaal-democraten in 1914 aan hun „Godsvrede” ten gronde
zijn gegaan, gingen in 1936 zekere „anarchisten” ten
onder…. na de holsjewistisch-democratische waanzin te
hebben geïmiteerd. Hetgeen ten overvloede nog eens be¬
wijst hoezeer de oppositie van de anarchisten tegen de
reformistische vleugel altijd zeer terecht is geweest’ Zo¬
als omgekeerd bewezen wordt, dat men uit critiek alléén
niet leven kan! Hetgeen vooral in anarchistische kringen
maar al te veel is gedaan. Vóór alles komt het aan op het
positieve, op de vleeswording van de eigen beginselen!
Inmiddels schrijven we 1939….
We leven 25 jaar na de wereldoorlog onder zulke span¬
ningen, dat we nu en dan het gevoel krijgen geen 23 uur
van de volgende verwijderd te zijn! Denken we slechts aan
de z.g.n. spannende dagen in September_ Plotseling
stond de grote menigte voor de wel bittere, maar toch ook
logische, consequentie van het eigen laffe en geestloze
bestaan. Ze schrok een moment van haar eigen vuil… al
heeft ze het als zódanig nog niet eens herkend!!
Wij hebben slechts een glimlach getoond … Wij immers
wisten dat dit eenmaal komen moest! Had dan die mens¬
heid iets anders verwacht…?! En heeft soms die mens¬
heid iets beters verdiend…?? Na de wereldoorlog, van
1918 tot 1938, heeft de mensheid met intense kracht aan
de bewapening gewerkt. Sommige Staten besteden de helft
of zelfs méér, van hun begroting aan defensie! Uit een
onlangs door de Volkenbond uitgebracht rapport blijkt,
dat in de meeste „beschaafde” landen de volkeren onder¬
voed zijn. Wie verwondert zich… als we weten hoe die
volkeren hun militair apparaat hebben gevoed… ! ! Om
zich te beveiligen…. Gelijkt dit niet op de waanzin van
den man die, teneinde zijn huis tegen blikseminslag te be¬
schermen, dit in de brand steekt!! Want wat verdedigen die
volkeren straks nog anders dan hun…. honger?!!
De mensheid echter wil veilig zijn. Daarom zijn ze
weggekropen achter hun kostbare linies, waarvoor ze zich
het brood uit de mond hebben gespaard. Maginot-, Sieg-
fried- en-Waterlinies! De volkeren zoeken dekking ach¬
ter legers en vloten, die laatsten ter zee en in de lucht,
apparaten die milliarden en nog eens milliarden hebben ge¬
kost. En als dan September komt hebben ze allen alleen
nog maar…. angst! De dapperen …!!!
Juist die Septembermaand heeft beter dan óóit de zuiver¬
heid der anti-militairistische beginselen gedemonstreerd!
5
Niets heeft de aanwezigheid van het fascisme bij alle vol¬
keren duidelijker bewezen dan de conferentie van vier…
die de-vrede-heeft-gered. Daar immers sprak de totale ver¬
slaving van héél de mensheid wel het sterkst uit het
feit, dat vier — zegge en schrijve vier — mannen zaten te
beslissen over leven of dood van honderden millioenenü!
Vier…. die niet beslisten over alléén de volkeren van de
z.g.n. fascistische staten, maar óók over diè in de z.g.n.
democratische landen! Er werd beslist over, zonder, buiten
het volk — alle volk! Er werd precies zo beschikt over
de Engelsen en Fransen als over de Duitsers en
Italianen! Niemand had iets te zeggen…. juist in de dagen
dat het woord „zelfbeschikkingsrecht” op ieders lippen
lag! En als daar, in die schandelijk-noodlottige conferentie,
tot de massa-moord was besloten, hadden de democratische
volkeren even zeker op bevel naar hun graf gemarcheerd
als de anderen! Wie heeft de democratische volkeren naar
hun mening gevraagd? Wie vroeg naar de mening van
het democratische volk in dit land? Werd hier niet zonder
meer gemobiliseerd… Wie beslisten daarover? Pas wan¬
neer we aan het sterven toe zijn doen de volkeren mee!!
Nog steeds wacht de steller van dit geschrift op den demo¬
craat, die hem nu eens precies zal vertellen waarin het
verschil is gelegen tussen democratie en fascisme. Ook
langs deze weg nodig ik daartoe de democraten uit! De
conferentie van ,,vier” is zeker wel het schreeuwendst be¬
wijs voor onze stelling, dat alle volkeren gelijkelijk leven
onder eenzelfde militaire dictatuur!!! Dat ze allen zijn ge-
fasciceerd!!!
Hetgeen we zo juist vanuit het positieve hebben gezegd,
kan ook vanuit het negatieve worden aangetoond.
Het kenmerk van de fascistische mens is zijn bereid¬
heid om zich te laten regeren, om over zich te laten be¬
slissen, om voor zich te laten denken. De bereidheid om
zich desnoods door anderen de dood in te laten comman¬
deren.
Welnu, hebben in September niet heel duidelijk alle vol¬
keren getoond, door dit fascistische kenmerk te zijn be¬
smet?! Want toen er over, zonder en buiten hen werd be¬
slist, hebben toen de democratische volkeren geprotesteerd?
Hebben zij voor zich, ter onderscheiding van de massa’s
in de fascistische landen, zèlfbeschikkingsrecht geëist?!
Welneenü Toen Chamberlain naar Hitler vloog hebben ook
zij uitbundig gejuicht. Gejubeld over hun eigen slavernij!
Ze waren gek van vreugde, dat anderen over hen gingen
besluiten! Nergens en bij niemand is de gedachte opge¬
komen, dat over leven of dood door niemand anders mag
w’orden beslist dan door de daarbij betrokkenen zelf!!!
Wie dit alles doordenkt begrijpt natuurlijk, dat het fascis-
6
me een gezindheid is, dc ziekelijke gesteldheid van de
onvrije mens, die met zijn slavernij tevreden is! Maar
voor wie dit eenmaal begrepen heeft is het dan ook dui¬
delijk, dat het fascisme niet is gebonden aan een bepaalde
politieke partij, een zeker volk in een zeker land, maar dat
deze s!a\ cn-mentaliteit de in onze tijd helaas algemeen-
geldende is!!!
Duidelijker dan ooit en ergens is in September 1Q38 de
betekenis van de militaire dienstweigering gebleken! De
volkeren stonden gemobiliseerd. Maar aangezien de „vier”
het nog niet nodig vonden de massa’s op elkander los te
laten, mochten ze voorlopig nog naar huis_ Maar als
het nu eens andersom was gegaan, als het bevel had ge¬
komen: „voorwaarts_ mars!”, wat had dan anders de
vrede kunnen redden, wérkelijk, dan
DE MILITAIRE DIENSTWEIGERING!!!
September heeft overduidelijk gedemonstreerd, dat de
zienswijze der Revolutionaire Anti-Militairisten altijd on¬
aanvechtbaar juist is geweest. Steeds hebben wij betoogd,
dat de oorlog slechts door militaire dienstweigering kan
worden gekeerd. En wij vragen thans heel rustig, maar ook
héél erg zeker: gij allen die deze mening niet hebt ge¬
deeld, die hebt vertrouwd op de Volkenbond, net Int. Hof
van Justitie, de parlementen, de kerken, politieke partijen,
vakverenigingen of wat dan ook, antwoordt ons!!! Als de
mensheid de oorlog niet wil en er zijn situaties als in
September — en zo zullen ze steeds zijn! — is er dan
enig ander middel dan dc directe onwil van het volk?!
Neen, natuurlijk! Slechts de militaire, industriële èn agra¬
rische dienstweigering kan de mensheid redden van de
misdaad die oorlog heet!!!
Helaas zijn zeker wij er van overtuigd, dat wij van dit
alles nog zeer ver verwijderd zijn! Want voorlopig zijn
de massa’s nog bezeten van oorlogsdrift. Ook op dit punt
heeft September een bevestiging gegeven van hetgeen wij
immer hebben gezegd. De laatste jaren was onze propa¬
ganda niet in het minst gericht op en tégen een beginsel,
dat sedert 1Q33 West-Europa besmet. Het z.g.n. „anti¬
fascisme”, waarvan wij steeds hebben betoogd, dat het op
het critieke moment oor/ogsbereidheid zou blijken te zijn!
Waarvan de heersers glimlachend zouden profiteren!
Wij zijn volkomen in het gelijk gesteld. Toen de oorlog aan
de deur klopte was er nergens groter geestdrift voor,
dan juist onder sociaal-democraten en bolsjewisten!! De¬
zelfden die er steeds op hadden gewezen, dat het grote
oorlogsgevaar in Duitsland zat. Hetgeen als onjuist moet
worden gekwalificeerd.
Stellig leeft, in kapitalistische kringen, de gedachte aan
de aanvalsoorlog het sterkst in Duitsland. Precies zo
sterk als, in kapitalistische kringen, de gedachte aan de
verdedigingsoorlog het sterkst in Engeland leeft. Op de
oorlog zélf zijn ze allen, gelijkelijk, ingesteld. Dat in
Duitsland de klemtoon op de aanval ligt, heeft niets te
maken met het heersende systeem aldaar. Het vindt zijn
oorzaak in heel de situatie zoals die is gegroeid, nadat
Duitsland de wereldoorlog verloor, waardoor het werd
ontwapend en van zijn koloniën beroofd. Zo valt om de¬
zelfde reden, maar in omgekeerde richting, in Engeland de
klemtoon op de verdediging. Dit land won de oorlog,
ontwapende nimmer en eigende zich, voor een belangrijk
deel, de koloniën van de verliezers toe. Engeland, als ver¬
zadigd land, kan niet anders dan verdédigen, zoals Duits¬
land, als hongerig land, natuurlijk aanvallen moet.
Het precies zelfde vinden we in Nederland. Natuurlijk
wil dit land geen aanvalsoorlog. In dit opzicht zijn de
beweringen hieromtrent van onze bourgeoisie en regeering
voor 100% „eerlijk”- Wil men niet aanvallen, omdat
men béter is dan elders?? Belachelijk!! Nederland is over¬
verzadigd, wil zijn buit rustig verteren en kan bij oorlog
alleen maar verliezen! Maar juist weer daarom is het op
de verdediging ingesteld!!
Voor ons, als socialisten, is dit alles echter hoogst on¬
belangrijk. Want deze tegenstellingen zijn allen slechts
tegenstellingen van en in het kapitalisme!! Het raakt niet
onze eigen ideologie. Voor ons is de alles overheersende
vraag niet of er vanuit de kapitalistisch politiek-economi-
sche structuur oorlog opkomt — welke soort dan ook —
maar wat daartegenover de houding is van de millioenen
die de oorlog moeten voeren en die hem dus ook kunnen
verhinderen. Maar die bij aanvaarding in ieder geval het
gelag betalen!! Rond het oorlogsprobleem valt voor ons
de klemtoon op deze vraag!!
En dan stellen wij, in verband met het voorgaande, heel
rustig vast, dat de oorlogswil bij de grote massa in
Duitsland, die daar onderdrukt wordt door Hitler, zo¬
als wij hier door Colijn, zeker niet groter is dan bij de.
massa’s in Engeland en Frankrijk. Hetgeen wij te danken
hebben aan de psychische infectie die „anti-fascisme” heet
en sedert jaren de volkeren in West-Europa besmet. En
ook deze waarheid is in September bewezen! En nóg be¬
wijsbaar…. iedere dag!! Want nergens in Duitsland
valt bij de millioenenmassa (steeds te onderscheiden van de
bovenlaag!) spijt te ontdekken, dat de September-gebeur-
tenissen niet tot oorlog hebben geleid. Maar deze jammer¬
klacht is in West-Europa bij sociaal-democraten en bolsje¬
wisten algemeen!! Kenden we vroeger in de arbeidersbe-
weging slechts oppositie tegen regeerders, welke op So¬
cialisme was gericht, tegenwoordig hebben we nog maar
alleen oppositie tegen de regeerders, omdat de/en de oor¬
log…. (nog) niet willen!!! Men denke in dit verband aan
die jammerlijk aandoende „arbeiders-oppositie” in Frankrijk
en Engeland! Als in September de oorlog was uitgebroken,
dan had in Duitsland een zeer groot gedeelte der massa
ongetwijfeld slechts gemarcheerd met de mitrailleur in de
rug_ Hetgeen in de „democratische” landen niet nodig
had geweest! Daar had een zeer groot deel gemarcheerd
onder uitbundige vreugde!! Gekker, véél gekker, dan in
1Q14 toen ook al de „democratie” moest worden ver¬
dedigd _ tegen het „Pruisisch” militairisme, zoals nu
tegen het „Duitse” fascisme (hun eigen fascisme wéten
ze niet….), waaraan toen millioenen werden geofferd,
waarvoor de wereld tot een puinhoop werd gemaakt….
en wat blijkbaar zoveel resultaten heeft opgeleverd, dat
diezelfde democratie nu weer in gevaar is… vanuit het
zelfde land…. zodat we er nu maar weer op los moeten!
De psychologen zeggen ons, dat meer dan de helft van
de mensen verstandelijk nooit uitkomt boven het peil van
een 13-jarig kind. (Onderzoekingen van Prof. Roels.)
Ligt deze waarheid, zeker op het terrein der politiek,
niet dagelijks voor het grijpen?! Blijkt dat ook niet
zonneklaar uit wat we zo juist hebben gezegd?! Zoals
dit verder blijken zal uit wat nog volgt….
Hebben de democratische volkeren zich voor hün bewa¬
pening niet steeds beroepen op de Duitse.-‘ Hebben zij
niet steeds met Duitsland als de „boeman” gewerkt,
zo dikwijls wij, anti-militairisten, hen de vraag stelden
waarom zij, als democraten, dan eigenlijk niet ontwapenden.
Heeft September soms niet bewezen, dat de oorlogsdrift
aldaar niet groter is dan in het eigen huis…. zelfs na
5 jaar Hitler-dictatuur! Misschien zelfs wel- kleiner.
Hebben die democraten er wel ooit aan gedacht, dat hun
„argument” sedert 1933, in 1928 in ieder geval, niet kon
bestaan?! Omdat Duitsland tóén ontwapend was, hetgeen
in dat jaar door een eigen commissie was gerapporteerd.
Hebben de democraten dit toen óók gedaan?? Waartoe ze
zich krachtens hun eigen Versailles-verdrag hadden ver¬
plicht! Néén! Op het toppunt hunner militaire glorie,
levende vanuit hun overwinningsroes, hebben ze hun be¬
wapening gehandhaafd en voortgezet!!
Nu Hitler de werkloosheid „oplost” door allen in de
oorlogsindustrie te stoppen, ligt dat, volgens onze 13-jarige
democraten, natuurlijk weer aan het systeem…. Zo is
nu het fascisme…. Maar in de boven besproken periode
hebben we Engelse „arbeidersregeringen” gehad
onder leiding van Mac Donald die oorlogschepen lieten
9
bouwen-ter bestrijding van de werkloosheid in de me¬
taalindustrie!! Trouwens, gaat het ten onzent anders??
Wordt hier te lande de jeugd-werkloosheid niet bestreden
door uitbreiding van de dienstplicht en vergroting van de
lichtingen!!! Las ik niet enige weken terug hoe de Direc¬
teur van de Mij. „De Schelde” in Vlissingen, zijn vreugde
er over uitsprak, dat de royale bestellingen van Defensie
duizenden arbeiders nog makkelijk twee jaar arbeid heeft
verzekerd_En juichen dan de „anti-fascistische” metaal¬
bewerkers niet.
Bovendien zullen wij er op moeten wijzen, dat de her¬
bewapening in Duitsland, na 1933, niet door Hitler is
tot stand gekomen. Men kan nu eenmaal niet bewapenen
met een „grote mond”, maar slechts door grondstoffen!
En juist die hebben de democratische volkeren — die er
over beschikten — geleverd! Het „rode” Zweden bovenal!
Zoals het „rode” Mexico op dit ogenblik weer voor
750 millioen francs olie levert aan de Duitse oorlogs¬
vloot…!! Dit alles is slechts mogelijk geweest — en
nog — doordat de arbeiders op de meest hopeloze wijze
hebben geproduceerd. Ze hebben door gebrek aan socialis¬
tische „levensstijl” maar raak gedaan…. het ging hen
slechts om „spijkers” (geld). Nooit hebben ze iets verstaan
van het revolutionaire woord van Ruskin: „Doe góéd
werk … hetzij gij leeft of sterft /” Waarvan onze dienst¬
weigering immer de uitstraling was! En welke door alle
democraten steeds naar beste vermogen is belachelijk ge¬
maakt en bestreden! Verwonderen de arbeiders zich er nog
over, dat ze vandaag-de-dag overal worden verpletterd?
Wat hebben ze anders voorbereid en beter verdiend?!!
Dit alles te zeggen is geen pleidooi voor het Duitse
fascisme, wèl een typeren van de democratie, welke de-.,
zelfde verrotting is! Want heel de affaire komt hierop
neer: fascisme is „dolgeworden democratie”, zooals demo¬
cratie is „fascisme in rust”. En als 13-jarige kinderen
maar voortdurend zeuren, dat fascisme móórd is, dan vra¬
gen wij wat dan eigenlijk de 23 lijken op „De Zeven Pro¬
vinciën” zijn….
In aanmerking genomen de geringe geestdrift, die er
voor de oorlog was bij de grote menigte in Duitsland,
beklemtonen wij de mogelijkheden die er steeds weer zijn
om de huidige politiek van fascisme, oorlog en moord óm
te zetten in haar tegendeel!! Mits… de democratische vol¬
keren verstandiger worden. Als in September de Duitse
massa had opgemarcheerd en gestuit op het verzet aan de
andere kant, was de millioenen-slachting een feit geweest..
Wat dit betekent leert Spanje. Waar alles nog kinderspel
is in verhouding tot wat er zal gebeuren als de grote
10
mogendheden tegenover elkander komen te staan!! Want
in Spanje is nog geen gebruik gemaakt van gas, bacte¬
riën en electro-techniek. De moderne oorlog over heel
Europa xal de ondergang van allen betekenen!!!
Als in zulk een September-situatie de democratische vol¬
keren rustig blijven, niet vechten, maar de in de uniform
gestoken medemensen — voortgedreven door mitrailleurs
— als zodanig ontvangen… wat dan??? Dan bestaat de
zeer grote kans, dat de in vriendschap ontvangen massa
zich zal verbroederen door de desertie, plotseling zal ge¬
voelen, dat het ogenblik is gekomen om zich van hun
eigen, gehate regiem te ontdoen! Dan stort het Hitler-
regiem ineen -Dan komt nog eens de revolutie… maar
niet in Duitsland alleen! Want diè golven zullen de gren¬
zen overspoelen — wègspoelen misschien!! — en wij
zullen ons van onze Hitlers kunnen ontdoen … wat niet
minder nodig is! Ook al begrijpen de verraders van de
socialistische zaak daar niets meer van… de Alharda’s en
Lou de Visser’s… die hun Godsvrede hebben gesloten met
de vijand in het eigen huis!
Steeds weer opnieuw betogen de democraten, dat de
massa in Duitsland wordt onderdrukt. Is dit nu waar
of niet?? Als het waar is zullen wij ons daarop hebben in
te stellen, zullen wij juist dat feit hebben te exploiteren!
Het andere is ook stapelkrankzinnig… Moeten wij onze,
zélf onderdrukte, medemensen soms „bevrijden” door
ze… dood te schieten…?! Dat is goed…. Hitleriaans!!
Zó worden elders volkeren „bevrijd”_ En als de de¬
mocraten telkens weer opnieuw vertellen, dat ze dat niet
willen… dan wordt het hoog tijd, dat ze er zelf mee
eindigen … door zich niet langer op de „anti-fascistische”
krijg in te stellen!
Dit alles was in September ons parool, het zal ook weer
onze houding zijn in de komende tijd. En hoe men dit
alles dan ook ziet, één ding is onaanvechtbaar juist: alles
is beter dan de krankzinnigheid en de misdaad van de
moderne krijg!!!
In 1914 kwam de „Godsvrede” na het uitbreken van de
oorlog tot stand. Dit eenheidsfront met „den vijand in het
eigen land” is nu een feit lang vóór de oorlog uit!!
Dit is de bittere consequentie van de „anti-fascistische”
strijd. Langs deze weg zijn in Spanje de syndicalisten en
anarchisten naar de regering Negrin gedreven, waar ze
voor vechten, onderwijl diezelfde regering de revolutio¬
nairen naar het tuchthuis dreef. Wat de „rode” soldaten
verder onbewogen laat….
Het zich instellen op de eigen nationale bourgeoisie is
de logische uitkomst voor ieder, die de oorlog tegen het
11
fascisme wil. Want de moderne oorlog is een wetenschap¬
pelijk bedrijf, waarin deskundigen en zeer knappe technici,
op allerlei gebied, een eerste viool moeten spelen! Zulk
een oorlog kan dus ook slechts worden voorbereid en ge¬
voerd door en onder leiding van de regerende klasse en
een wetenschappelijk geschoolde militaire kaste. De so-
ciaal-democratie heeft deze consequentie reeds jaren aan¬
vaard. De eens met veel tam-tam aangekondigde ontwa¬
pening is opgeborgen in het archief. Terwijl September op
dit alles de kroon heeft gezet… ! !
Gehoorzamende aan bovengezegde, ongeschreven wet,
zijn ook de communisten volledig over stag gegaan! Onge¬
veer 20 jaar hebben de bolsjewisten de sociaal-democraten
achtervolgd. Deze om hun Godsvrede gehoond… en te
recht! De democratie werd door de bolsjewisten bespot,
de Volkenbond verguisd en het Plan van de Arbeid be¬
lachelijk gemaakt. Thans is dit alles en nog veel meer
aanvaard … Toen de Septemberspanning kwam, betuigden
de bolsjewisten hun trouw aan Colijnü Het „eenheids¬
front”, waarom zo lang was geschreeuwd, was plotseling
een feit! Van Calvinist tot Communist_Sedert dien pro¬
pageert R. Effendi in het parlement, dat „ieder thans weet,
dat de C.P.N. geen gevaar meer voor de natie is”, terwijl
L. de Visser „eist”, dat onze vloot versterkt zal worden
om „ons” Indië te verdedigen, dat vroeger…. „los van
Holland” moest!!!
Wie verwondert er zich over, dat zo’n proletariaat
nooit vorderingen maakt?!!
Juist 30 jaar geleden trad deze, zo juist besproken,
vleugel uit de S.D.A.P. om een zelfstandig bestaan te be¬
ginnen als S.D.P. Na 30 jaar is men tot het punt van uit¬
gang teruggekeerd … zijn 30 kostbare jaren verprutst. .>.•
Het „anti-fascisme” heeft zijn, voor de vooruitgang,
vernietigend werk verricht! Het is de grote leus waar¬
onder straks millioenen de oorlog worden ingestriemd…
Voorlopig heeft het alle oppositie gedood, het gezag ver¬
sterkt, de opbouw van het militairisme mogelijk gemaakt,
onder toejuichingen van degenen, die er straks aan sterven
zullen! Het kapitalisme kan veel méér dan tevreden zijn!
Waartoe dit „anti-fascisme” leidt èn wat de „democratie”
betekent, die men beschermen wil, heeft ons de 30e
November geleerd. Toen in Frankrijk de algemene werk¬
staking uitbreken-… „zou”- En de arbeiders met gas
uit de fabrieken zijn gejaagd!! Wat te begrijpen valt. Eerst
hadden de arbeiders de regering bovenmatig versterkt…
toen deze alle militaire macht in handen had, bonden de
arbeiders de strijd tegen haar aan… De afloop was niet
twijfelachtig… Want natuurlijk heeft alle economische
12
strijd pas zin, als deze op politiek terrein door anti-militai-
ristisclic actie wordt ondersteund! Wie stopt zijn vijand,
dien hij bestrijden gaat, eerst zelf liet wapen in de hand .. .
Wiè?? De „anti-fascisten”…. die dan ook daardoor, zo¬
wel in vredes- als in oorlogstijd, worden afgemaakt!!!
Doordat nog maar steeds niet begrepen wordt, dat alle
kapitalisme zélf fascisme is, geloven de democraten, dat
de heersers in verschillende landen scherp tegenover
elkander staan. De waarheid is natuurlijk, dat zowel
Chamberlain als Daladier ten zeerste zijn ingenomen met
het Hitler-regiem, dat immers met alle socialisme grondig
heeft afgerekend — wat voor het kapitalisme de hoofdzaak
is!! Stellig bestaan er tussen de verschillende landen
scherpe tegenstellingen, maar deze worden ten slotte uit¬
gevochten op de basis van het kapitalisme. Dat wil zeggen
steeds zó, dat de grote massa nooit enige stem in het
kapittel heeft. Dat de arbeidersbewegingen in Engeland en
Frankrijk rond het Spaanse probleem steeds maar weer
een beroep op hun regeringen hebben gedaan tot het voe¬
ren van een politiek, waarbij óók de arbeidersbelangen
zouden zijn gebaat, heeft alleen maar bewezen hoe seniel
die bewegingen zijn! Want Chamberlain en Daladier zorgen
slechts voor hun eigen, kapitalistische zaak! Daarom dan
ook hebben deze van de aanvang een Franco-overwinning
in de hand gewerkt. Zoals zij beiden ook zullen waken
tegen de val van het Hitler-regiem… dat hun eigen val
méé zou kunnen worden! En zeker is dit — gezien de
toestand in Duitsland — één der vele redenen waarom
in September door allen de oorlog is afgewend!!!
Wie dit begrijpt, kent ook de waarde — beter onwaarde
— van het geloof der arbeiders, dat het in Duitsland
financiëel-economisch vast zal lopen_ Als het ooit zo¬
ver komt- zullen de democratieën Hitler redden… al
zullen de democraten daar dan ook niets van begrijpen!!
De instorting van Duitsland betekent revolutie in Enge¬
land en Frankrijk méé!
En wie genoegzaam politiek inzicht heeft om de eenheid
aller heersers te doorzien, past er dan ook voor om met
een deel van hen een „eenheidsfront” te vormen…. om
het fascisme te weerstaan!!!
Colijn en … wij_
Het is gerust tè schoon om waar te zijn… !
13
DE LAATSTE MANNEN IN BURGER….
Dat vanuit de politiek-economische structuur van het ka¬
pitalisme de oorlog steeds weer noodzakelijk wordt, mag
als minder belangrijk worden beschouwd.
Dat de psychologische structuur van de mens de
oorlog steeds weer mogelijk maakt is ernstiger! Want juist
daardoor heeft de oorlog zijn chronisch karakter gekregen.
Zodat wij thans weer opnieuw door hem worden bedreigd.
De materiële voorbereiding is reeds jaren in volle gang
en het tempo wordt nog dagelijks opgevoerd. De psy¬
chologische voorbereiding loopt er thans evenwijdig aan!
Waardoor dan ook vrijwel allen voor de oorlog gewonnen
zijn. Vanuit één en hetzelfde… onbewuste motief, dat
zich dan onder allerlei benamingen, opvattingen en poli¬
tieke argumenten naar buiten projecteert! De één vecht
voor het vaderland, de ander voor de democratie, de derde
tegen het fascisme, de vierde voor vrijheid en nog weer een
ander voor… Cultuur! Allen echter, omdat de oorlog —
psychologisch doorgedacht — toch eigenlijk een grote
zaligheid is….
Minderwaardigheids-complexen worden „overwonnen”,
de sexuele vrijheid — die meer dan iets anders is onder¬
drukt — • wordt absoluut, haat en agressie slaan in onge¬
kende felheid uit. Heel het primitieve driftleven van de
mens kan zich ongeremd doen gelden!!
Wie de herleving ziet van de middeleeuwse tortuur,
overal, de afgrijselijke folteringen in de concentratie-kam-
pen, de politiek van de blanken tegenover de kleurlingen
over heel het wereldrond, die weet zo langzamerhand, dat
heel veel „politiek” niet méér is dan doorgebroken, on¬
geweten ,/irifV*!!! : – ‘•’••«Ui
Ook oorlog kan tot zulk een, dan collectieve, „drift-be-
leving” worden herleid.
Juist daarom hebben wij zo even onderscheid gemaakt
tussen wat materieel „noodzakelijk”, maar helaas psy¬
chologisch „mogelijk” is! Zonder dit laatste immers, liet
het eerste ons volmaakt onverschillig!
De psychologen die hebben gezegd, dat er een onbewust
verlangen naar oorlog is — al wijst de mens die bewust
dan ook af — worden door de feiten in het gelijk gesteld!
Want waar zijn dan, nu de oorlog ons dagelijks be¬
dreigt, de strijders er tegen?! In kleuren en geuren worden
de afgrijselijkheden van de moderne krijg de mensen
dagelijks voorgelegd. Maar- de oorlogswil stijgt!!!
Zelfs het anti-milit.-syndicalistisch-anarchistisch front —
waar nog al wat verbeelding was — is doorbroken! Ook
daar was een vleugel welke bovenbedoelde opvatting der
psychologie heeft bespot — men „wilde” de oorlog niet!!
14
Maar juist diezelfde vleugel is gesneuveld aan wat zij be¬
spotte… in 1936… rond Spanje…
Duidelijker dan ooit leert ons deze tijd, dat de mens
veel minder vanuit het bewuste leeft dan hij dacht en denkt 1
Onderbewuste motieven spelen een ontzaglijke rol!
En düt niet in het minst is de oorzaak, dat wij als strij¬
ders tegen beslist alle oorlog, onder beslist alie omstan¬
digheden, met nog maar weinigen zijn. Het aantal ,,mannen
in burger” is uiterst gering…. En zal nog geringer wor¬
den naar mate de paniekstemming stijgt! Want de paniek
leidt tot bewustzijnsvernauwing, waardoor de terugval op
het primitieve driftleven juist zo gemakkelijk is!
Als in 1918 de soldaten naar huis toe gaan spreekt
Remarque van „de weg terug”. Politiek gedacht is dat
wel juist, maar psychologisch zeker niét! Op 1 Augustus
1914 bewandelen millioenen die weg… dan regresseren
ze… want DE OORLOG ZÉLF IS DE-WEG-TERUG … !!
Wij, laatste mannen in burger, hebben ons in de loop
der jaren een overtuiging gebouwd. Die overtuiging is
ons leven zélf! Zodat het prijsgeven er van gelijk zou
staan met onze totale ondergang!
En daarom is onze instelling op de mensen en op de
wereld buitengewoon eenvoudig…. Zo eenvoudig als het
_buiten-het-gewone-valt. Laat heel de wereld desnoods
vechten, wordt onzentwege desnoods allen krankzinnig…
vecht vóór en tégen alles wat gij wilt. Wij doen aan de
oorlog niet mee!!! En niets en niemand zal ons uit het
evenwicht slaan! Want wij worden gedreven door een hèi-
lige drift.
Wij zijn vandaag-de-dag geen pessimisten, wij geven
niets op, omdat er voor ons nog steeds niets veranderd is.
Nog steeds schenkt ons de strijd om Vrede en Vrijheid,
Waarheid en Recht een diep-intense bevrediging! Op een
overwinning zijn wij nooit ingesteld geweest… op de
strijd zélf zoveel te meer! Déze was heel onze levens¬
vreugd! En daarom juist is voor ons alles nog even heer¬
lijk als het altijd was. Wij weten ons veilig… omdat er
voor ons geen nederlaag kan bestaan! Want onze strijd
— die ons leven is — wordt immers niet bepaald door
ónderen maar door ons zelf. Willen wij leven, dan moeten.
wij strijden … hetgeen ons weer zo gemakkelijk valt-
omdat daarin immers onze bevrediging ligt.
Tegenover deze onze levensstijl beluisteren wij een argu¬
ment, dat komi-tragisch is! „Wie zich tijdens de oorlog
verzet zal worden gedood…” En dat wordt dan gezegd
op een wijze alsof wie ten oorlog trekt… een levensver¬
zekering sluit! Hetzelfde verweer klonk ons in de oren
15
toen wij voor Spanje de boven-gewelddadige strijd hebben
bepleit. Wie die methode zou toepassen, zou worden ge¬
fusilleerd … Alsof er nu niet honderd-duizenden zijn kapot
geschoten … voor de zaak van Negrin nog wel… !
Deze argumenten laten ons zien hoe vrijwel allen in¬
wezenlijk militaristisch voelen! Ook al noemen velen zich
revolutionair- Men huivert voor doden_geeft er de
(eigen) strijd voor op, maar aanvaardt de dood van mil-
lioenen zodra maar het etiket „oorlog” zichtbaar is!!!
Dan zijn al die doden plotseling een vanzelfsprekendheid!
Want in de oorlog… nu ja… dan vallen er natuurlijk
doden… Is die gedachtengang niet zuiver militaristisch?!
En bewijst zij, omgekeerd, niet overduidelijk, dat er van
een werkelijk zuiver revolutionaire ideologie nog steeds
geen sprake is! Echte heldhaftigheid is nog steeds niet te
zien! Wanneer de revolutionairen moeten vallen, kunnen
zij dit nog altijd niet anders dan op… militaire manier!!
D.w.z. na eerst uitzinnig te zijn, na gek te zijn gemaakt
door kanongedonder en vliegtuig-geronk, mitrailleur-ge-
knetter en het gekerm van gewonden… Eèrst moet er —
als bij de primitieven! — bloed worden gezien… dan pas
wordt men „held”.
Op dit ogenblik komt het er op aan hier en nu zichzelf
te zijn. En het fascisme te weerstaan door het militairisme,
dat er de hevigste uiting van is, niet toe te laten in zich
zelf.
Dat is alles… ja… dat is nu alles…
Maar dit, wat hier zo simpel staat en waarom misschien
gelachen zal worden, is blijkbaar nog wel zó moeilijk,
dat wel haast niemand de opdracht volbrengt! En toch
is het dit waarom het gaat!!
Zoals het fascisme is geworteld in het militairisme, zo”
zal een waarachtig anti-fascisme in het anti-militairisme
moeten zijn gefundeerd!!
In de triumf van het anti-militairisme, ligt de overwin¬
ning van het fascisme!!!
En wij, de-laatste-mannen-in-burger, zijn het, die in dit
opzicht een nieuwe wereld helpen voorbereiden. Hiervoor
willen wij leven en, als het moet, proberen op nieuwe
wijze dapper te zijn!
Velen zullen dit alles waarschijnlijk als waanzin zien…
omdat ze zelf nog slechts iin-zien-in-wadnü!
JO DE HAAS.
16
BROCHURENDEPOT
DER INTERN. ANTI-MIL. VEREEN.
PIET ROL, KROMMENIE F 4. Giro 77329
NEEMT KENNIS VAN ONDERSTAANDE BELANGRIJKE BROCHURES
ct,
. fr.
p. p.
B. de Ligt.
Mobilisatie tegen den Oorlog
10
13
B. de Ligt.
Nationaal Socialisme of Vrij Socialisme
10
13
B. de Ligt.
Oorlog aan den Oorlog
5
8
B. de Ligt.
Het einde van Nederland’s
onafhankelijkheid en neutraliteit
3
5
Aldous Huxley.
Wat zult gij doen?
5
8
Alb. de Jong.
Oorlog tegen Hitler-Duitsland?
7
10
Alb. de Jong.
Hoe werkt de Bloedige Internationale
5
8
Simone Weil.
Oorlog en Revolutie
5
8
H. Roland Holst.
Sterft oude vormen en gedachten
5
8
Han Kuysten.
Eerst Kanonnen dan Boter
2
4
B. Damme.
Hoe de geweldige overwonnen werd
en 8 andere sprookjes
5
8
J. Verlinde.
De wijziging der Economische
Structuur na de Oorlog
20
25
Gé Nabrink.
Van wereldcrisis i.aar wereldoorlog
5
8
Gé Nabrink.
Vrijheid en Persoonlijkheid
(Verzameld werk van Schermerhom) geb. f 1.75
BIJ AANTALLEN FLINKE KORTING
Werkgroep Jo de Haas 